تستوسترون
تستوسترون
واقعیت اینست که تستوسترون را میتوان هورمون اصلی و پدر بزرگ تمامی هورمونهای دیگر دانست. امروزه کمتر کسی پیدا میشود که نام تستوسترون را نشنیده یا بکار نبرد بخوصوص بدنسازان. گرچه صحبت از تستوسترون همیشه به صورت منفی در اخبار و جاهای مختلف دیده و شنیده میشود اما صد در صد این هورمون کاری مهم انجام میدهد که اینقدر بهش بها داده میشود. تحقیقات زیادی در مورد این هورمون در افراد مبتلا به اچ ای وی و سوختگیها و غیره انجام شده که همگی جهت بهبود وضیت بوده اند. این نتایج نشان میده که این هورمون نه تنها مضر نبوده بلکه در شرایطی خاص میتواند مزایای بسیاری هم داشته باشد. هر وقت صحبت از استروئید میشود همه بلافاصله به تستوسترون فکر میکنند که البته این خودش نشانگر اینه که چقدر این هورمون در افکار مهم بوده و هست. البته اینها هیچکدام به این منظور نیست که شما را به مصرف تستوسترون تشویق کنم اما بیایید در مورد تستوسترون تولیدی خود بدن صحبت کنیم و اینکه چطور میتوان از طرق طبیعی و با استفاده از مکمل ها موجب بالا بردن این هورمون شد. تستوسترون یکی از اعضای خانواده استروئید ها هست. از دیگر اعضا میتوان به کلسترول، پروژسترون، استروژن، کورتیزول و آلدوسترون نیز اشاره کرد. گرچه این اعضا همه از یک خانواده هستند اما تفاوت کاری آنها به هم بسیار متفاوت هست مثل شب و روز. جهت ساده کردن مطلب اینطور تصور کنید که تمامی هورمونهای استروئیدی از کلسترول ساخته میشوند مثلا آنزیمهای غدد آدرنال مسول تبدیل کلسترول به کورتیزول هستند در حالیکه آنزیمهای موجود در غدد ج ن س ی مسئول تبدیل کلسترول به تستوسترون هستند. احتمالا با این توضیح ساده شاید برایتان اینطور به نظر برسد که به سادگی و با فراهم کردن یا خوردن کلسترول بیشتر میتوانید تستوسترون بیشتری بسازید اما این تصور یک اشتباه هست چون بدن مکانیسم کنترل هورمونی دارد و مهم نیست که شما چقدر دعا و راز و نیاز کنید اما این تبدیل تحت این مکانیسم کنترلی هست. در بدن هیپوتالاموس رئیس کل تنظیمات و غده هیپوفیز مدیر ارشد و بی ضه ها اعضای تیم تولیدی هستند. پس دستور اصلی از هیپوتالاموس صادر شده و به هیپوفیز میرسد هیپوفیز هم دستور دریافتی را تبدیل کرده (ال اچ) به بی ضه ها میرساند و سلولهای لای دیگ در اینجا تبدیل کلسترول به تستوسترون را انجام میدهند. در این بین تعدادی از محصولات بینا بینی هم مانند پراگ ننولون، اندروستندیون و دی اچ ای ا هم تولید میشوند. نهایتا این آنزیمهای موجود در بی ضه ها هستند که مشخص میکنند که کدامیک باید تولید شوند. پس سطح تستوسترون در طی روز ثابت نیست و دایم در حال تغییر هست بسته زمان مربوط اگه شما چندین آزمایش سطح تستوسترون بدین خواهید دید که یک لحظه سطح چنان بالایی را دارد که انگار میخواهید کل دختران دنیا را باردار کنید و لحظهه ای دیگر انگار یک فرد خواجه هستید!! این نوسانات به خاطر طبیعت ترشح هورمون به صورت سیکلی در بدن هست . اما برای کنترل سطح تست در بدن ۳ نقطه اصلی موجود هست: هیپوتالاموس، هیپوفیز و بی ضه ها و بدن به این طریق سطح هورمون را کنترل میکند. مثلا اگر سطح تست در بدن بالا رود، هیپوتالاموس و هیپوفیز کمتر دستور صادر کرده و دوباره سطح را پایین میاورند. به این میگن هموستازی. وقتی تستوسترون در سلولهای لای دیگ ایجاد شده و آزاد شد به داخل خون رفته و تاثیر آنابولیک خود را دارد. اما ۶۰ در صد تست آزاد شده در خون به صورت باند شده با پروتئینی که از کبد ساخته میشود (گلوبولین) هست. این تست باند شده فعال و آزاد نیست و نمیتواند تاثیر گذار باشد. پروتئینهای دیگری هم در خون وجود دارند که با تستوسترون باند میشوند اما این باندها ضعیف تر بوده و مانع از فعالیت این هورمون در سطح سلولی نمیشوند. به همین دلیل گر چه ۲ در صد از کل تستوسترون بدن بصورت آزاد هست اما در صد بیشتری به صورت فعال میتوانند تاثیر گذار باشند(۴۰ در صد). پس برای افزایش تستوسترون بدن نه تنها باید کل میزان تست را بالا برد بلکه تست آزاد باید بیشتر باشد تا بتواند تاثیر آنابولیکی داشته باشد. مثلا هورمونهای تیروئیدی یا تاموکسیفن گرچه هر دو تست کل رو بالا میبرند اما تست باند شده را زیاد میکنند پس این بالا بودن به معنی تست فعال نیست. میزان تستوسترون تحت تاثیر فصل هم هست در تحقیقی نشان داده شده که در ابتدای تابستان ۱۲ در صد و در اواسط ۱۵ در صد تستوسترون خون افزایش مییابد. اما کل زمستان در سطح مینیموم باقی میماند پس فصل زمستان را میتوان از مکملهای پرو هورمون یا افزایش دهنده تست استفاده کرد. اکثرا این واکنش بدن را مربوط به سیکلهای روشنایی و تاریکی میدانند و شاید با آفتاب گرفتن در زمستان بتوان سطح تست را بالا برد البته امتحانش ضرری ندارد فوقش اگه جواب نگرفتید یک بدن برنزه خواهید داشت.
در تحقیقی همینطور نشانداده شده که تمرینات به سبک بدنسازی یعنی ۳ ست ۱۰ تایی موجب ۶۷ در صد افزایش تست تا ۱۵ دقیقه بعد از تمرین میشود در حالیکه تمرینات به سبک پاور ۳ ست ۵ تایی تنها ۳۲ در صد افزایش تست را در بر داشته. در مورد دویدن هم تا ۵۰ در صد حد اکثر ضربان قلب افزایشی از تست مشاهده نشده اما در ۸۰ در صد ضربان قلب ۴۷ در صد افزایش تست ثبت شده. به نظر میرسد که دویدن شدید ۸۰ در صد حد اکثر ضربان قلب بیشترین افزایش تستوسترون را در بر دارد اما توصیه نمیشود که در هفته بیش از ۸ ساعت را به این روش تمرین کنید. البته این افزایش اثرش به دنبال کاهش تستوسترون بعد از تمرین خنثی میشود و حتي تا ۱ تا ۳ روز به پایینتر از حد نرمال هم سقوط خواهد کرد. این به این معنی هست که گرچه انجام اسکوات سنگین میتواند موقت سطح تستوسترون شما را بالا براند اما نهایت سطحش حتي به پایینتر از حد نرمال برای یکی دو روزی سقوط خواهد کرد. به همین خاطر شما باید بین تمرینات شدید و فشرده چند روزی استراحت کنید تا سطح تست دوباره به حد نرمال برگردد وگرنه میتوان از مواد تحریک کننده تست استفاده کرد.
استرس و دپرس شدن با افزایش هورمونهای کورتیکتروپین همراه هست که موجب کاهش تست خون شده و اتفاقی که نباید بیفتد خواهد افتاد (از دست دادن عضله). همیشه نسبت تستوسترون به کورتیزول در خون مهمترین مساله هست چند تا مثال: افراد دپرس ۴۰ در صد تست کمتری نسبت به افراد عادی دارند. پزشکان متخصص داخلی ۸۰ در صد تست کمتری نسبت به افراد عادی دارند. افرادی که سر دردهای مزمن دارند ۵۰ در صد تست کمتری نسبت به افراد سالم دارند. در ورزشکاران استقامتی تست خون ۱۷ در صد کمتر از معمول هست و کورتیزول بیشتری دارند. میمونهایی که در روی صندلی مجبور به نشستن به صورت ثابت بودند پس از ۳۰ دقیقه کورتیزول بالا و تست پایینتری داشتند. مامورین پلیس معمولا دارای تست کمتر و کورتیزول بیشتری هستند پس اهمیت استرس را دریابید. از طرفی انجام س ک س ، اس تم ن ا و مشاهده فیلمهای ... موجب افزایش تست میشوند که البته بیشتر به دلیل افزایش ال اچ هست تا خود تست. مصرف الکل، آسپیرین، ماری ج و ان ا ، کده این ، مور ف ین ، متادون و ه اروین همگی موجب کاهش تست خون میشوند.
رژیمهایی که دارای پروتئین، کلسترول، و چربی اشباه شده هستند موجان افزایش تست میشوند به همین خاطر رژیمهایی که دارای چربی کمی هستند موجب کاهش شدیدی در تست شده وتا ۳۰ در صد میتواند تست را کاهش دهند. از طرفی رژیمهای قبل از مسابقات که دارای هم چربی و هم کرب اندکی هستند نیز شدیدا تست را پایین میاورند. پس باید آگاه بود که چه موقع و چگونه با کاهش تست مبارزه کرد (برنامه تمرینی، تغذیه و ...).
از : آرش بندگان
هر گونه نسخه برداری ممنوع.
پاسخ با نقل قول
