توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : ویتامین آ یا vitamin A
پيمان صادقي پري
۱۳۸۷-۰۷-۰۴, ۰۲:۲۰ قبل از ظهر
ويتامين آ گلبول های سفيد خون را می سازد. برای بينايی، بهداشت پوست و مخاط اندام ها و رشد دندان ها و استخوان ها ضروری است
در جلوگيری از عفونت های ناشی از پيشرفت بيماری ايدز، مرگ و مير بزرگسالان، انتقال ويروس ايدز از مادر به فرزند، مرگ و مير زياد کودکان و نوزادان و کاهش رشد کودکان در اثر hiv، موثر است.
خواص ويتامين آ ( A)
ويتامين آ“ تركيب جادويى است كه در كرم هاى گرانقيمت زيبايى پوست و تركيبات جلوگيرى كننده از پيرى و افتادگى پوست به كار مى رود.
همه ما اين جمله را از دوران كودكى خوب به ياد داريم، اين جمله كه بخور بچه ويتامين داره! اما، ويتامين ها چه هستند و چه وظايفى بر عهده دارند؟
ويتامين ها از مهمترين تركيبات شيميايى اند كه بدن براى فعاليت روزانه خود به آنها نيازمندست. بدن انسان توانايى ساخت ويتامين ها را ندارد. به همين علت اين تركيبات شيميايى كه نقش بزرگى در ساختمان وعملكرد درونى بدن بر عهده دارند بايد به ميزان كافى و مداوم از طريق خوراك روزانه تأمين شوند ، زيرا بسيارى از فعاليت هاى حياتى بدن تنها با حضور ويتامين ها ميسر است.
ويتامين ها به انواع مختلفى تقسيم مى شوند و هر كدام از آنها وظايف مخصوص به خود را بر عهده دارد. از ميان آنها مى توان به ”ويتامين آ“ اشاره كرد.
”ويتامين آ“ تركيبى است كه در ساختمان پوست، موها ، چشم، دندان و لثه حضور دارد. حضور اين ويتامين سبب عملكرد صحيح و حفظ سلامت اين اعضا مى شود. ”ويتامين آ“ در سنين رشد در استخوان سازى شركت مى،كند به همين علت كودكان در حال رشد، خانمهاى باردار يا شيرده نياز بيشترى به ”ويتامين آ“ دارند.
”ويتامين آ“ تركيبى است كه در تمام گياهان سبز خوراكى مثل اسفناج وهمينطور كلم، هويج و گوجه فرنگى يافت مىشود. كره، شير و زرده تخم مرغ نيز سرشار از ”ويتامين آ“ هستند.
”ويتامين آ“ موجود در منابع حيوانى مانند شير و زرده تخم مرغ به سرعت جذب بدن مى شود. اما منابع گياهى مانند اسفناج در واقع حاوى پيش ساز ”ويتامين آ“ هستند كه پس از ورود به بدن ابتدا به كبد مى رود و پس از اندكى تغيير، تبديل به تركيب ”ويتامين آ“ تبديل مىشود كه بدن توانايى جذب آن را دارد.
”ويتامين آ“ در پوست به رشد، ترميم و بازسازى اين بافت كمك مى كند. اين ويتامين اشعه زيان بخش نور خورشيد را به خود جذب مى كند و مانع آسيب ديدن سلولهاى پوست مى شود، همچنين مقاومت اين سلولها را در برابر آلاينده هاى محيطى مانند دود و منواكسيد كربن افزايش مى دهد. ”ويتامين آ“ در ساخت كلاژن پوست شركت مى كند.
كلاژن تركيبى است كه حضور آن سبب استحكام پوست مىشود . ساخت كلاژن با بالا رفتن سن به طور طبيعى كاهش مى يايد و اين مسئله سبب افتادگى و ايجاد چين و چروك در سطح پوست مى شود. به همين علت ”ويتامين آ“ تركيب جادويى است كه در كرم هاى گرانقيمت زيبايى پوست و تركيبات جلوگيرى كننده از پيرى و افتادگى پوست به كار مى رود.
”ويتامين آ“ همچنين نقش مهمى در سيستم بينايى بر عهده دارد. عملكرد صحيح بينايى در محيطهاى كم نور و تاريك نيازمند حضور تركيب اين ويتامين است. كمبود ”ويتامين آ“ منجر به ضعف بينايى در تاريكى يا مشكل شب كورى مىشود. خشكى چشم، خشكى پوست و ريزش شديد موها نيز از پيامدهاى كمبود ”ويتامين آ“ است. مصرف برخى داروها مانند آنتى بيوتيك ها جذب بسيارى از ويتامين ها از جمله ”ويتامين آ“ را كاهش مى دهد.
”ويتامين آ“ از جمله ويتامين هاى است كه توسط بدن و در بافت كبد ذخيره مى شوند. به همين علت نه تنها كمبود، بلكه مصرف بيش از حد اين ويتامين براى بدن مضر است و سبب مسموميت مى شود. مسموميت ”ويتامين آ“ با سردرد تهوع و سرگيجه همراه است كه علت آن به هم ريختن تعادل اعصاب مركزى يا همان مغز و نخاع است. اين مسموميت گاه منجر به ريزش ناگهانى مو نيز مى شود.
”ويتامين آ“ در تركيب با ”ويتامين سى“ سيستم ايمنى بدن راتقويت مى كند و مصرف روزانه اين دو ويتامين ريسك بيماريهاى مانند سرطان را به طور محسوسى كاهش مى دهد.
براى تأمين ”ويتامين **********آ“ مورد نياز بدن مى توان از كپسولها يا قرص هاى ”ويتامين آ“ به عنوان مكمل هاى غذايى استفاده
منابع ويتامين در جگر، زرده تخم مرغ
ماهی های چرب،
لبنيات،
تمام ميوه ها و سبزی های زرد و نارنجی، سبزيجات با برگ پهن سبز تيره، يونجه،
ميباشد .
Mohsen
۱۳۸۸-۰۱-۲۵, ۰۲:۵۲ قبل از ظهر
ویتامین آ
ویتامینهای آ یا رتینول برای بهبود بینایی افراد در نور کم مثل شب و حفظ سلامتی سطح چشم، دفاع از بدن و سلامتی پوست است.
بر اثر کمبود این ویتامین فرد دچار ضخامت و خشک شدن قرنیه چشم میشود که به این بیماری گزروفتالمی(xerophthalmia) میگویند. اگر کمبود خیلی شدید شود فرد نابینا خواهد شد. ولی کمبود آن فرد را دچار شب کوری میکند.
ویتامین آ نقشی حیاتی در فعالیت سالم قلب و عروق بدن داشته و در تنظیم سالم فشار خون لازم است.
ویتامین آ در زخمهای پوست، جوشها و سایر عوارض پوستی چون دارویی، اثری درمانی داشته و کمبود آن موجب دیر درمان شدن زخم میشود.
ویتامین آ برای فعالیت مویرگها و حفظ جدار آنها لازم بوده و در عوارض قلبی عروقی یا خونریزیهای مغزی کمبود این ویتامین دیده میشود.
ویتامین آ در عوارض و صداهای گوش در دوران سالمندی موجب درمان و رفع آن عوارض شده و مصرف آن از به وجود آمدن این عوارض و صداهای مختلف در گوش جلوگیری مینماید.
ویتامین آ در جلوگیری از پیری زودرس و نگهداری سلولهای بدن و شادابی آنها تاثیر شایستهای دارد و امروز در درمانهای ژرونتولژی و جلوگیری از نابودی و مرگ اعضای بدن از ویتامین «آ» استفاده درمانی میشود.
ویتامین آ در بیماریهای دستگاه تنفس و سلولهای مخاطی آن نقش درمانی داشته و کمبود آن موجب عوارض و آتروفی بافتهای مخاطی بینی میگردد.
ویتامین آ در دوران بیماریها و عفونتهای مختلف در بدن مقاومت بدن را زیاد و عوامل ضد بیماری و میکروب را تقویت مینماید و موجب رفع بیماری شده و به سلامت بدن کمک مینماید.
ویتامین آ در رشد و نمو تاثیر دارد و برای کودکان جزو ضروریات حیاتی میباشد که رشد و نمو آن به نحو شایستهای انجام پذیرد و موجب فعالیت و نشاط آنان میگردد.
ویتامین آ در زگیل یا دانههای پوستی موجب درمان شدن بوده و به نظر میرسد کمبود این ویتامین موجب بروز این دانهها و یا زگیل میشود.
منابع ویتامین آ
روغن جگر ماهی، هویج (در هویج مادهای به نام کاروتن وجود دارد که بدن آن را تبدیل به ویتامین آ میکند).
جگر گوساله , جگر مرغ , جگر گاو , پنیر , زرده تخم مرغ , کره تازه , قلوه
و در سبزیجات بیش از همه «جعفری , کدو , اسفناج , کاهو , شاهی»
و در میوهجات بیش از همه «خربزه , گیلاس , موز , خرما , هلو , پرتقال» بیشتر از سایر مواد غذایی دارای ویتامین آ میباشد.
آقا تختی
۱۳۸۸-۰۲-۱۷, ۰۱:۴۳ بعد از ظهر
« ویتامین A »
http://img.tebyan.net/big/1381/08/3851115831831504783611201999855595124.jpg
به خاطر دارید که در مورد دسته بندی ویتامینها به دو گروه محلول در آب و محلول در چربی سخن گفتیم.
حال می خواهیم به معرفی ویتامینهایی که در دسته محلول در چربی قرار دارند بپردازیم.
یکی از ویتامینهای محلول در چربی، ویتامینA می باشد . مطمئنا شما نام آن را زیاد شنیده اید و شاید مطالبی راجع به آن مطالعه کرده اید . اکنون با معرفی ویتامینA متوجه خواهید شد که این ویتامین چیست و در بدن چه نقشی دارد؟
* ویتامینA از ترکیباتی بنام رتینوئیدها ساخته می شود که فرم های فعال ویتامینAهستند و در طبیعت به چند صورت موجود می باشند . بدین ترتیب ویتامین Aنام کلی ترکیباتی است که بیشتر آنها می توانند به هم تبدیل شوند و اعمال مختلفی در بدن دارند.,Aیکی از ویتامینهایی است که در بسیاری از نقاط بدن نقش حیاتی دارد.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/142107662411007820319392203171529497139.jpg
در طبیعت موادی به نام پیش سازهای ویتامینA وجود دارد که بتا کاروتن از آن جمله است. بتا کاروتن ترکیبی است که در بدن شکسته شده و به ویتامینA تبدیل می شود . این ترکیب نارنجی رنگ به وفور در هویج موجود است به همین دلیل است که خوردن هویج را برای بهبود دید چشم توصیه می کنند .
http://img.tebyan.net/big/1381/08/239879413655208101161104602453211921166.jpg
چون ویتامینA محلول در چربی است جذب آن در روده ها به هضم چربیها بستگی دارد از اینرو کسانیکه در هضم چربیها مشکل دارند مثل مشکلات صفراوی ، باید میزان بیشتری ویتامینA دریافت کنند.
بدلیل اینکه ، این ویتامین محلول در چربی است و قابلیت ذخیره شدن در کبد و بافتهای چربی را داراست و می تواند در زمان کمبود مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
عملکرد ویتامینA چیست؟
ویتامینAیکی از ویتامینهای بسیار مهم است و در بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن نقش دارد. از آن جمله :
ویتامین Aدر رشد و نمو مؤثر است.
ویتامین Aدر کیفیت بینایی مؤثر است.
ویتامینAنقش اساسی در حفظ بافتهای مخاطی بدن (مثل لایه های مخاطی اندامهای گوارشی) دارد.
ویتامین Aدر دستگاه ایمنی بدن و در تولید مثل مؤثر است.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/3280224601612588151162041617619823311698.jpg
یک نکته قابل ذکر در مورد ویتامین Aاین است که ویتامینA در بدن بوسیله مواد حمل کننده پروتئینی منتقل و به مکانهای مورد نیاز ارسال می شود . در صورتیکه فردی کمبود شدید پروتئین داشته باشد مثل کودکان مبتلا به سوء تغذیه شدید ، عوارض کمبود ویتامینAدر وی ظاهر می گردد. در مطلب بعد ، در مورد مواد غذایی محتوی ویتامینA و عوارض کمبود آن صحبت خواهیم کرد.
آقا تختی
۱۳۸۸-۰۲-۱۷, ۰۱:۴۵ بعد از ظهر
ویتامین A
http://img.tebyan.net/big/1381/08/37221192248201211226463211711115221660178.jpg
ویتامینAدر چه مواد غذایی موجود است؟
این ویتامین به فرم اصلی اش فقط در مواد غذایی حیوانی موجود است. ویتامینA به مقدار زیاد در جگر وجود دارد. در تخم مرغ میزان محدودی از آن یافت می شوند و شیر و لبنیات منابع خوب ویتامینAهستند . پیش سازهای ویتامینA یعنی کاروتنوئیدها که در بدن به ویتامینA تبدیل می شوند، که در سبزیجات با رنگ سبز تیره مثل سبزی خوردن و اسفناج، در سبزیجات نارنجی رنگ مثل هویج و کدو حلوایی و میوه های به رنگ نارنجی مثل پرتقال و گرمک وجود دارد. بدین خاطر است که توصیه می شود حتماً در کنار غذا، سالاد سبزیجات ، سبزی خوردن ، سوپ سبزیجات یا سبزیجات پخته مثل سیب زمینی داشته باشید.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/942401802351639017821424111120212670182249.jpg
اما کمبود ویتامین Aچه عوارضی دارد؟
حتماً با این گفته آشنایی دارید که فردی می گوید «چشمم کم سو شده است یا در تاریکی خوب نمی بینم» و یا حتی خودتان احساس کرده اید زمانی که از نور زیاد به تاریکی وارد می شوید زمان زیادی طول می کشد تا اشیاء اطاق را ببینید. همه این موارد را می توان به کمبود ویتامینA ربط داد. از آنجا که یکی از نقش های اساسی ویتامینA در بینایی می باشد کمبود آن منجر به عارضه ای به نام شب کوری می شود.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/891396211323655139216621011411881812191.jpg
ویتامینA در رشد نیز مؤثر است و کمبود آن منجر به اختلال در رشد استخوانها می شود. همچنین با کمبود آن ، ایمنی در برابر عفونت کاهش می یابد و کم خونی عارض می شود. به دلیل تأثیر آن در تولید مثل ، کمبود ویتامینA منجر به عدم رشد مناسب جنین و سقط خود به خود می شود.
به دلیل تأثیر آن بر حفظ بافت مخاطی در صورت کمبود آن بافتهای مخاطی بدن که دستگاه گوارش، تنفسی، ادراری و تولید مثل را از ورود میکروبها محافظت می کنند، تغییر شکل داده و بدن در معرض عفونت قرار می گیرد. در اثرکمبود ویتامین ، لایه مخاطی چشم حالت شفاف خود را از دست داده و در صورت ادامه کمبود دریافت، خصوصاً در کودکان مبتلا به سوء تغذیه شدید، کوری عارض می شود. که خوشبختانه در کشور ما کمبود تا این حد مشاهده نمی شود.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/11672610351720211689188247951892789.jpg
ممکن است با این مسأله برخورد کرده باشید که با لمس سطح بازو یا سطح ران احساس برجستگی های دانه مانند می کنید، این نیز یکی از علائم کمبود ویتامینA می باشد.
میزان طبیعی ویتامینA در خون افراد بالغ/Mgr 50– 40 است.
میزان مورد نیاز ویتامینA،روزانه/Mgr 1000–800است . برای تأمین این میزان ویتامینA، مصرف لبنیات کافی(دو لیوان شیر یا ماست هر روز) و مصرف جگر، تخم مرغ، گوشت گاو یا گوسفند کم چربیدر حد مورد نیاز (حدود 100grدر روز) و مصرف سبزیجات تازه(سالاد یا سبزی خوردن یک بشقاب کوچک) یا سوپ محتوی سبزیجات زیاد، نیاز روزانه شما را فراهم می کند.
http://img.tebyan.net/big/1381/08/20723857134672031952209423920014752202205193.jpg
اگر در مورد مسمومیت با ویتامینA مطالبی مطالعه کردید و یا نگرانی دارید باید بدانید که ویتامینA از جمله ویتامین هایی است که چون محلول در چربی است و در بدن ذخیره می شود مصرف زیاد آن ایجاد مسمومیت می کند ولیکن مصرف مواد غذایی محتوی ویتامینA عامل مسمومیت نیست بلکه عموماً مصرف میزان های دارویی به میزان 1000 برابر مورد نیاز موجب مسمومیت می شود. از اینرو اگر از قرص های ویتامینA و یا مکمل های ویتامینی مصرف می کنید لازم است طبق دستور توصیه شده عمل کنید. از عوارض مسمومیت با ویتامینA، خشکی لبها، خشکی بینی و چشمها، ریزش مو، خشک شدن و پوسته شدن پوست بدن، سردرد، تهوع و استفراغ است.در مادران باردار مسمومیت ، خطر نقص عضو جنین را بههمراه دارد. پس بهتراست با مصرف میزان مورد نیاز از ویتامینA سلامت اندامهای بدنتان را حفظ کنید.
tavakkol23
۱۳۸۸-۰۲-۱۷, ۰۲:۰۷ بعد از ظهر
ویتامین a
اين ويتامين خاص رشد و بينايي است. مقاومت بدن در برابر عفونتها را افزايش داده و در بهبود زخمها و آسيبهاي عضلاني نقش عمدهاي را ايفا ميكند.
ويتامين a در اثر حرارت از بين نميرود.
منابع طبيعي ويتامين a:
اسفناج- انبه- انجير- بادام- بادام زميني- پرتقال- پنير سفيد- پياز- تخم مرغ- توت فرنگي- سويا- سيب- سيب زميني- جگر- جگر ماهي- خامه تازه- خرما- دانة آفتابگردان- روغن- زردآلو- زيتون- شير نجوشيده- طالبي- عدس پخته- فلفل دلمهاي تازه- قارچ- قلب گاو- قلوه- كاهو- كدو- كرفس- كلم- گردو- گريپ فروت- گل كلم- گندم جوانه زده- گوجه فرنگي- گوشت گاو- گوشت تمام ماهيها- گوشت گوسفند- لوبيا- ليمو- ماهي تن- مغز- موز- نارنگي- نان جو- نان سبوس دار- هلو- هندوانه- هويج.
توضيحات كامل:
ويتامين a رشد را تضمين ميكند و به همين دليل مصرف آن در دوران نوجواني ضروري است. اين ويتامين همراه با ويتامين d در ايجاد و استحكام ساخت استخواني بدن نقش داشته و غالباً در مواد غذايي همراه با مقدار كمي ويتامين d حضور دارد.
از خصوصيات قابل توجه ديگر اين ويتامين بالا بردن مقاومت بدن در برابر عفونتها است كه خود مكملي براي ويتامين c محسوب ميشود.
اما اين ويتامين براي چشم يك عنصر حياتي محسوب ميشود و نه تنها باعث بهبود بينايي و جلوگيري از ضايعات ناشي از عفونتهاي چشمي ميشود بلكه در درمان شب كوري، زخمهاي قرنيه و لكههاي رسوبي چشم تنها داروي مؤثر است. از همين رو ويتامين a را ويتامين چشم ناميدهاند.
پس به طور مطلق ميتوان اثرات ويتامين a را در چهار قسمت طبقهبندي كرد.
1- رشد و نمو خصوصاً شكلگيري اسكلت
2- ترميم زخمها
3- كارآيي سيستم بينايي
4- كارآيي غدد دروني بدن و توليد هورمون
1- وجود يك استخوانبندي محكم، قوي و درشت همواره يك مزيت محسوب شده است. ويتامين a به عنوان يك مكمل ضروري براي ويتامين d در ايجاد يك استخوانبندي مناسب و قوي به خصوص در دوران رشد يعني 3 ماهگي تا 21 سالگي همواده مورد نياز بوده و كمبود آن ميتواند منجر به اختلالاتي هر چند جزئي در اين سيستم گردد.
2- ويتامين a نقش بسيار مهمي در ساختار بافتهاي عضلاني بر عهده داشته و همراه با ويتامينهاي b2، b5، c و d در بازسازي آنها شركت ميكند. به همين دليل گروهي از متخصصين جراحي اين ويتامين را در ارتباط با زخمها و آسيب ديدگيها تجويز ميكنند كه مزيت اين كار علاوه بر كمك به بهبود سريعتر آسيبها، خاصيت ضد عفوني كنندگي آن به همراه ويتامين c است.
3- ويتامين a به وسيلة رتينول نقش بسيار مهمي در كارآيي سيستم بينايي بر عهده دارد. زيرا شفافيت و در نتيجه سلامتي تمام قسمتهاي جلويي چشم و تطابق آن با نور را تضمين ميكند.
اين ويتامين نقش عمدهاي در پيشگيري و درمان زخمهاي قرنيه، لكههاي رسوبي چشم و شب كوري داشته و كمبود آن باعث اختلال و از كار افتادگي سيستم بينايي ميشود.
4- ويتامين a همراه و در كنار ويتامين e نقش عمدهاي در فعاليتهاي دستگاه تناسلي و توليد هورمونهاي ***ي دارند. همچنين اين ويتامين در كنار ساير ويتامينهاي نقش خاصي در كارآيي غدد درونريز ايفا ميكند. به همين علت است كه اين ويتامين را به مقدار زياد ميتوان در جگر و كليه احشام و طيور به دست آورد.
مهمترين عامل براي داشتن اندامي موزون و هماهنگ داشتن يك استخوانبندي محكم، قوي و درشت است. اين امر هر چند امري به ظاهر ارثي است اما تغذيه و مراقبتهاي دوران رشد نقش عمده و مؤثري در صحت اين سيستم ايفا ميكند.
ويتامين a همراه با ويتامين d در استخوان سازي و استحكام اين سيستم همكاري داشته و كمبود آن در دوران رشد ميتواند به معناي يك فاجعه باشد. البته در رشد و فعاليتهاي عضله سازي هم اين ويتاين نقش دارد اما از آنجا كه در اين عملكرد ما به ميزان بسيار كمي ويتامين نياز داريم.
در حالت عادي و معمولي نيازي به استفاده از مكملها و كنستانترههاي اين ويتامين نداريم.
اما براي بدنسازان حرفهاي و نيز بدنسازان آماتوري كه با تمرينات سنگين سعي در حرفهاي شدن دارند به علت فعاليت بيشتر و بهتر غدد درونريز و توليد هورمونهاي گوناگون نياز بيشتري به اين ويتامين احساس ميشود اما استفاده از قرصهاي خوراكي و آمپولهاي تزريقي ويتامين a به هيچ عنوان توصيه نميشود.
توصيه ما استفاده روزانه از قرصهاي استاندارد مولتي ويتامين و سبزيجات فيبرين زرد مثل هويج، گوجه فرنگي و ساير غذاها و منابعي است كه در بخش منابع طبيعي اين ويتامين است.
استفاده از سبزيجات فيبرين زرد رنگ علاوه بر تأمين مقادير زيادي از ويتامين a باعث بهبود عملكرد سيستم گوارش و هضم بهتر غذا ميگردد.
بار ديگر تأكيد ميكنيم اصولاً با توجه به سيستم و فرهنگ تغذيه در ايران ما اصولاً به ندرت و در موارد معدودي شاهد كمبود ويتامين a هستيم و با تغذيهاي در حد معمولي تمام نيازهاي بدن انسان به اين ويتامين برطرف ميشود و مصرف بيش از حد آن هم عوارضي دارد كه در بخش اثرات ناشي از مصرف بيش از حد ويتامين a آمده است.
مصرف مداوم سبزيجات تازه نه تنها بهترين منبع براي ويتامين a محسوب ميشود بلكه باعث بهبود عملكرد سيستم گوارش بوده و مصرف آنها حداقل دو بار در هفته توصيه ميشود.
اما موارد مصرف ويتامين a در دو بخش بررسي ميشود:
الف- در افراد زير 22 سال
در اين سنين با توجه به رشد بدن، سن پايين و عدم توانايي بدن در پاسخگويي به شكهاي غذايي، كمبود اين ويتامين باعث عوارض شديدي همچون شب كوري، خشكي پوست، تأخير در رشد، راشيتيسم، تأخير در رشد دندان نوزادان، بيماري غدد، پوسيدگي دندان و بروز دير هنگام علائم بلوغ به علت توليد كم هورمونها ميشود كه در همة اين عوارض با مصرف منابع طبيعي ويتامين a و در مواردي نيز همچون كمبود مفرط ويتامين a از منابع دارويي ويتامين a استفاده ميشود.
در مورد خشكي پوست و ترك خوردگي آن پماد ويتامين a+d و نيز پماد ويتامين a كه در داروخانههاي با قيمت مناسب يافت ميشود توصيه ميشود.
ب- در افراد بالاي 23 سال
در بزرگسالان اصولا ما نياز به اين ويتامين را به صورت دارو و يا مكمل جز در موارد كمبود مفرط احساس نميكنيم و در بيشتر موارد تغيير رژيم غذايي و حتي اضافه كردن مثلا يك هويج به تغذيه روزانه ميتواند نياز بدن به اين ويتامين را برطرف كند. البته در مناطق خشك و نيز افرادي كه پوست آنها در معرض آفتاب شديد، مواد شيميايي، تحريكات منجر به قرمز شدن و خشكي قرار دارند به شدت استفاده موضعي و استعمال خارجي اين ويتامين براي پوست توصيه ميشود.
همچنين براي زناني كه نسبت به شفافيت و سلامتي پوست خود اهميت قائلاند استفاده از اين ويتامين به صورت كرم در طول شب و به شدت توصيه ميشود.
در مواردي نيز كمبود مقطعي اين ويتامين ميتواند منجر به اختلال در بينايي به صورت تار بيني، شب كوري، خشكي و زخم شدن قرنيه، ورم لثهها، فشار خون، بيخوابي، سنگهاي كليوي، ورم اعصاب چشم، ورم گوش و لكههاي رسوبي تيره بر روي چشم گردد كه با مصرف ويتامين a به سرعت رفع ميشوند.
اما يكي از مهمترين كاربردهاي ويتامين a ترميم زخمها است كه از پماد آن به صورت موضعي براي جلوگيري از عفونت و نيز بهبود سريعتر زخمها استفاده ميكنند
كمبود ويتامين a در بدن ابتدا به دو صورت نمود پيدا ميكند. اختلال در سيستم بينايي و خشكي پوست.
كمبود ويتامين a باعث كاهش حساسيت شبكيه ميشود. علت اين امر تأخير در بازسازي ماده رنگي در دستگاه بينايي است پس از اين مرحله پوست خشك شده و سپس ترك ميخورد. اگر در اين مرحله نيز كمبود ويتامين a برطرف نشود منجر به ميگرن، ناراحتيهاي سيستم گوارش، ضعف مفرط و در نهايت در صورت رژيم غذايي كاملا فاقد ويتامين a پس از دو ماه منجر به مرگ ميگردد.
بار ديگر تأكيد ميكنيم با فرهنگي تغذيهاي موجود درايران عملا امكان بروز كمبود ويتامين a در فرد وجود ندارد و در صورت بروز هم با مصرف روغن جگر ماهي، شير چرب، كره، سبزيهاي داراي كاروتن يعني هويج، جعفري، گل كلم، اسفناج، فلفل، كاهو، نخود فرنگي، گوجه فرنگي، كدو و ساير منابع طبيعي به سرعت رفع ميشود. البته در موارد حاد كمبود اين ويتامين تزريق عضلاني ويتامين خالص صورت ميگيرد كه بسيار نادر است.
عوارض ناشي از مصرف بيش از حد ويتامين a:
ابتدا بايد بگوييم كه امكان به وجود آمدن حالت هيپرويتاميني ناشي از ويتامين a با تغذية طبيعي و منطقي تقريباً به هيچ وجه وجود ندارد.
اما مواردي نيز وجود دارد كه به علت رژيم غذايي خاص مملو از ويتامين a كه به اشتباه و اصولا توسط افراد ناآگاه توصيه شده است اين حالت به وجود ميآيد كه آن را در دو قسمت بررسي كردهايم.
در افراد زير 15 سال:
هيپرويتاميني در مرحله اول در اين سنين با بياشتهايي آغاز ميشود و به دنبال آن حالت تهوع، استفراغ و حتي بحرانهاي تشنجي همراه با ضربان تند در كودك مشاهده ميشود. دراكثر موارد هيپرويتاميني a در كودكان مشكل استفادة مداوم كودك از پورة هويج به صورت جايگزين شير مادر بوده كه در موارد حاد حتي منجر به خشكي شديد پوست، ريزش مو، بزرگي كبد و ضعف مفرط نزديك به غش ميشود. همچنين داشتن يك رژيم غذايي با ويتامين a بالا ميتواند استخواني شدن قشر خارجي استخوانهاي بلند و جوش خوردن پيشرس قسمت غضروفي استخوانها و در نهايت به هم خوردن نظام استخوان بندي كودك گردد.
در بزرگسالان:
مشاهدة هيپرويتاميني در بزرگسالان كاملا استثنائي است و تنها درمواردي از آن در قطب كه استفاده از جگر خرس و فك به وفور صورت ميگيرد مشاهده شده است. البته تزريق عضلاني اين ويتامين با استفاده مداوم از قرصهاي ويتامين a ميتواند اين حالت را به وجود آورد. عوارض اين هيپرويتاميني در بزرگسالان به صورت خستگي و تنبلي، دردهاي پشت سر، سرگيجه، تهوع و استفراغ، پوسته پوسته شدن، ريزش مو، دردهاي استخوان، بزرگ شدن كبد، اختلال شديد در بينايي ظهور پيدا ميكند.(salamat)