ويتامين ث یا ال-آسکوربات
ویتامین ث یا ال-آسکوربات
ویتامین ث یا ال-آسکوربات، یک ریز مغزی حیاتی برای گونه‌های پیشرفته پستانداران (انسان، میمون‌ها و مانند این‌ها)، شمار اندکی از گونه‌های دیگر پستانداران (به‌ویژه خوکچه هندی و خفاش‌ها)، تعدادی از گونه‌های پرندگان و برخی ماهی‌هاست.تقریبا بجز موارد که در بالا ذکر شد بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود میسازند.
در قرن نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ (میلادی) این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت.این ویتامین که از ویتامینهای محلول در آب است ٬ در برابر حرارت و مواد قلیایی از بین میرود.این ویتامین در واکنشهای شیمیایی بدن یک حمل کننده الکترون است ٬ و از مهمترین آنتی اکسیدانها میباشد.
فواید ویتامین ث
ویتامین ث آنتی اکسیدان است ٬ یعنی در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمایی موادی که به بافتهای بدن آسیب میرسانند را خنثی می‌کند.این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماوراء بنفش نور خورشید می‌شود.همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثهها و دندانها کمک می‌کند.این ویتامین همچنین باعث ساخت کلاژن شده و در پیشگیری از بالارفتن کلسترول خون و ایجاد لختههای خونی در رگ مؤثر است.اشاره شده‌است که این ویتامین برخلاف تفکر همگان کمکی در پیشگیری از بروز سرماخوردگی نمیکند و فقط طول دوره بیماری را کوتاه و به تخفیف عوارض آن کمک می‌کند.همچنین مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن می‌شود و به افرادی که دچار کمخونی هستند توصیه میگردد.
ویتامین ث به عقیده برخی کارشناسان احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و در افراد سیگاری تا ۷۰٪ کاهش میدهد.به اعتقاد این محققان آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین ث احتمالا سلولها را از فشار اکسیدی که در سکته مغزی موثر هستند٬ حفظ می‌کند.البته به گفته دانشمندان ویتامین ث که از طریق مصرف طبیعی کسب شود ٬ اثرش بسیار بیشتر است.همچنین در تحقیق دیگری دانشمندان مصرف این ویتامین را در تراکم استخوانی افراد موثر دانستهاند.در پژوهشی دیگر نیز گفته شده‌است که تزریق مقدار زیادی ویتامین ث به افرادی که دچار سرطان هستند باعث می‌شود که رشد سرطان در آنها را متوفق کند.این ویتامین می‌تواند زنجیرهای مخرب در درون سلول بیمار بوجود آورد.گفته شده که تزریق این ویتامین به موشهایی که دچار تومور بودند٬ اندازه تومورهای آنان را به نصف کاهش داده است.این ویتامین از اکسید شدن سلول‌های چرب حاضر در غشاء سلولی توسط عوامل اکسید کننده جلوگیری می‌کند؛ با تداوم اکسید شدن سلول‌های چرب و ایجاد تغییراتی در سلول و ماده ژنتیکی سلول باعث بروز برخی سرطان‌ها می‌شود.محققان مصرف این ویتامین را به کسانی که از بیماریهای قلبی رنج میبرند نیز توصیه کردهاند.زیرا ویتامین ث باعث تسلم شراین شده و کمبود آن در بیماران قلبی همراه با خشکی و سفتی رگها می‌شود و باعث بوجود آمدن درد در این افراد میگردد.
کمبود ویتامین ث
ویتامین ث مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلیگرم در روز توصیه شده است.اگر فردی به مدت یک ماه به میزان کمتر از حداقل مورد نیاز یک فرد این ویتامین را دریافت کند دچار عوارضی مانند بیماری اسکروی ٬ خونریزی لثه و همچنین خشکی پوست و آثار خون مردگی در زیر آن می‌شود.در پژوهشی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که وجود چربی در غذا باعث می‌شود که ویتامین ث خاصیت ضد سرطانی خود را از دست بدهد.دانشمندان می‌گویند وقتی مخلوط از بزاق و مواد غذایی در معده با شیره آن مخلوط می‌شوند، ویتامین ث موجود در مواد غذایی می‌تواند رادیکال‌های آزاد، یعنی همان موادی که سرطانزا هستند را از بین ببرد؛ رادیکال‌های آزادی مانند نیتریت که در مواد غذایی آماده و کنسروی، مانند سوسیس و کالباس بسیار پیدا می‌شوند.اما در یک تحقیق، هنگامی که مقدار بیشتری چربی به همین مخلوط غذایی اضافه شد دیده شد که دیگر ویتامین ث نمی‌تواند این واکنش شیمیایی را انجام دهد.
مصرف بیش از اندازه
معمولا اضافه این ویتامین از راه ادرار دفن می‌شود.اما مصرف خیلی زیاد آن باعث تکرر ادرار ٬ سنگ کلیه و اسهال می‌شود.همچنین مصرف زیاد این ویتامین به صورت دارو باعث بروز اختلالات گوارشی، خطر ابتلا به سنگ اگزالات در مجاری ادراری و اعتیاد بدن به مقدار زیاد مصرف این دارو می‌شود.
منابع حاوی ویتامین ث
مرکبات بهترین منابع ویتامین ث میباشند
بیشتر جانداران این ویتامین را خود میسازند اما جاندارن دیگری مثل انسان هستند که باید این ویتامین را در طول روز از موادی که مصرف میکنند بدست بیاورند.این ویتامین هم بصورت طبیعی در منابع گیاهی و جانوری موجود است و هم بصورت مصنوعی و قرص.منابعی که بیشترین مقادیر این ویتامین را در خود دارند عبارتند از: توت فرنگی ، کلم بروکلی ، گریپ فروت ، گوجه فرنگی ، انبه ، لیمو ، گل کلم ، سیب زمینی ، هندوانه، اسفناج، کلم، نارنگی و مرکبات ٬ کیوی و دیگر میوهها و سبزیها ، منابع گیاهی دارای ویتامین ث و جگر منبع حیوانی دارای ویتامین ث است.نگهداری طولانی مدت در یخچال٬پختن ٬ گرمای هوا ٬ نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین می‌شوند.از این رو افراد سیگاری به این ویتامین نیاز بیشتری دارند.همچنین شیر مادر نیز دارای مقادیری از ویتامین ث میباشد و به همین جهت زنان بار دار باید از مقدار بیشتری از این ویتامین مصرف کنند.همچنین می‌شود این ویتامین را ۳ تا ۶ ماه در دمای زیر صفر نگهداری کرد اما پس از آن تجزیه می‌شود.همچنین در میان سبزیها ۲ سبزیهای تیره برگ ویتامین ث بیشتری دارند و جعفری شش تا هفت برابر سایر سبزیها دارای ویتامین ث میباشد.
منابع گیاهی
منابع گیاهی متوسط(میلی گرم)
کاکادو پلوم ۳۱۰۰
کامو کامو ۲۸۰۰
میوه گل رز ۲۰۰۰
آسرولا ۱۶۰۰
عناب ۵۰۰
انگور هندی ۴۴۵
باوباب ۴۰۰
فلفل قرمز ۱۹۰
جعفری ۱۳۰
گوآوا ۱۰۰
کیوی ۹۰
کلم بروکلی ۹۰
تمشک قرمز ۸۰
لیچی ۷۰
تمشک قطبی ۶۰
خرمالو ۶۰
منابع گیاهی متوسط(میلی گرم)
انبه هندی ۶۰
توت فرنگی ۶۰
پرتقال ۵۰
لیمو شیرین ۴۰
خربزه ۴۰
گل کلم ۴۰
سیر ۳۱
گریپ فروت ۳۰
تمشک ۳۰
نارنگی ۳۰
نارنگی ماندارین ۳۰
اسفناج ۳۰
کلم نارس سبز ۳۰
لیمو ترش ۳۰
انبه ۲۸
توت سیاه ۲۱
سیب زمینی ۲۰
طالبی ۲۰
گوجه فرنگی ۱۰
زغال اخته ۱۰
آناناس ۱۰
منابع گیاهی متوسط(میلی گرم)
پاپااو ۱۰
انگور ۱۰
زرد آلو ۱۰
آلو برقانی ۱۰
هندوانه ۱۰
موز ۹
هویج ۹
اوکادو ۸
گیلاس ۷
شفتالو ۷
سیب ۶
چغندر ۵
گلابی ۴
کاهو ۴
خیار ۳
بادمجان ۲
انجیر ۲
ازگیل ۰٫۳
منابع جانوری
منبع جانوری متوسط (میلی گرم)
جگر گوساله (خام) ۳۶
جگر گاو (خام) ۳۱
صدف خوراکی (خام) ۳۰
جگر خوک (خام) ۲۳
مغز بره (پخته) ۱۷
جگر مرغ (سرخ شده) ۱۳
جگر بره (سرخ شده) ۱۲
قلب بره (کباب شده) ۱۱
زبان بره (نیم پز) ۶
شیر بز (تازه) ۲
شیر گاو (تازه) ۲
پاسخ با نقل قول
